Salens Architecten won in 2012 de ontwerpwedstrijd die was uitgeschreven voor de bouw van een gloednieuwe cruiseterminal. Deze terminal diende de stad Brugge extra uit te spelen als vakantiebestemming, vooral voor cruisetoerisme. Het torenvormige gebouw bevat daarnaast ook kantoren, een bezoekerscentrum en een restaurant op de bovenste verdieping. Het ging om een publiek-private samenwerking, waarbij de architecten zowel moesten rekening houden met de publieke partner (de haven), als met aannemer Artes Depret (de private partner), dat in dit nieuwe gebouw zijn hoofdkantoor vestigt. Het programma was niet louter functioneel: ABC (dat staat voor Artes, Brugge en Cruise), moest Zeebrugge een nieuwe, sterke identiteit aanbieden en het kustplaatsje tegelijk koppelen aan haar grote broer: het historische Brugge.

De rode baksteen voegt een stukje geschiedenis toe aan de zee

Herkenningspunt

Zeebrugge, op zo’n 20 kilometer van Brugge, is al sinds 1907 het district van Brugge waar alle havenactiviteiten zijn ondergebracht. En hoewel deze plek een economisch belangrijke rol speelt voor de stad Brugge, zijn hier weinig iconische of belangrijke gebouwen, pleinen of openbare infrastructuren terug te vinden. Ook dat moest dus de rol zijn van het ABC-gebouw: een nieuw oriëntatiepunt aan de jachthaven, dat bezoekers die via de zee naar Brugge reizen op een aantrekkelijke manier verwelkomd worden.

“Het ABC-gebouw mest een levendig en centraal herkenningspunt voor Zeebrugge worden, evenals een katalysator voor de verdere stadsvernieuwing in de omgeving”, zegt architect Olivier Salens. Dankzij de twee licht gekantelde verdiepingen richt het ABC-gebouw zich subtiel naar de jachthaven en de zee. Het gebouw is van alle kanten goed zichtbaar, en biedt bovendien een prachtig uitzicht over de jachthaven.

Vuurtoren

Om het beeld van een herkenningspunt kracht bij te zetten sprong Salens Architecten in de ontwerpfase creatief om met de idee van een vuurtoren: wat is immers een beter symbool voor het veilig begeleiden van schepen naar de haven? Het herkenbare rood-witte vuurtorenpatroon werd op subtiele wijze geïntegreerd in het ontwerp dankzij horizontale witte schijven, afgewisseld met verticale rode kolommen in baksteen.

De keuze voor baksteen heeft eveneens te maken met de geschiedenis van het Belfort, misschien wel de bekendste toeristische trekpleister van Brugge. Aanvankelijk deed het Belfort dienst als verwelkomingsplek van overzeese textielhandelaren. Het ABC-gebouw doet nu hetzelfde met overzeese toeristen. De keuze van Salens Architecten viel op de stijlvolle, tijdloze Wienerberger baksteen Terca Metropolis Aula Rood. “Het gebruik van de roodbruine baksteen biedt een warm en comfortabel gevoel, voor zowel de inwoners als toeristen. Bij zonsondergang lijkt het gebouw zelfs te gloeien”, zegt Salens. Nochtans was baksteen geen vanzelfsprekende keuze: “De meeste Europese cruiseterminals zijn industriële constructies. Ze worden doorgaans opgetrokken in beton of staal. Hetzelfde geldt voor de meeste kantoorgebouwen in havengebieden. We hadden dit gebouw echter met geen enkel ander materiaal dan baksteen kunnen realiseren.”

Historisch en sociaal

De rode gevelsteen integreert het bouwwerk naadloos in de rode tinten van Zeebrugge Dorp, en in het rijke patrimonium van de Stad Brugge. Salens: “Ook in het historische centrum van Brugge is baksteen een prominent materiaal dat je in alle oude huizen en monumenten tegenkomt. Het draagt bij aan het harmonieuze en warme karakter, dat de stad mee de titel van Unesco Werelderfgoed heeft opgeleverd. De vergelijkbare rode baksteen in het ABC-gebouw voegt een stukje geschiedenis toe aan de zee. Bovendien kunnen de inwoners van Zeebrugge zich nauwer betrokken voelen bij de stad Brugge. Op die manier vervult de baksteen een belangrijke sociale functie.”

Salens Architecten koos bewust voor een geschoffelde strengpersgevelsteen omwille van de ambachtelijke look. De op maat gemaakte stenen werden toegepast in een reeks verticale kolommen. Deze meten aan de binnenzijde 60 centimeter, en aan de buitenzijde slechts 40 centimeter: dat resulteert in een slanke, verticale uitstraling. Dankzij de diepte van de stenen kolommen oogt het gebouw bijzonder indrukwekkend wanneer je vanaf de zijkant nadert. En de diepte zorgt ervoor dat de baksteen ook vanaf de binnenkant zichtbaar is. Zo voelt het ook voor de medewerkers aan alsof ze zich in hartje Brugge bevinden in plaats van in een industriële havenzone.