Het terrein bevindt zich op een steenworp van het beursgebouw en de nieuwe voetgangerszone op de Anspachlaan. Sinds de afbraak van de Philips-fabrieken – een vijftiental jaar geleden – lag het er verlaten bij en was het geleidelijk aan uitgegroeid tot een troosteloze stadskanker met enkele sportvoorzieningen. "Een opeenvolging van armtierige ruimtes in een omgeving met erg heterogene gabarits", dixit Li Mei Tsien. "Het voor de hand liggende stedenbouwkundige antwoord was de reconstructie van het klassieke gesloten gebouwblok van de historische stad, om de open wonde die de economische en sociale ongelijkheid uit het verleden nagelaten had te dichten." B612 besloot de ingesloten ligging echter te overstijgen en opteerde voor een open morfologie en een complexere reconfiguratie. Îlot Fontainas omvat 57 woningen, twee gemeenschappelijke (ontmoetings)ruimtes, een polyvalente zaal, een horeca-etablissement en een sporthal – dit alles ingebed in een groot park met sportterreinen en speelplekken, een boomgaard en een collectieve tuin.
Hedendaagse en dynamische architectuurtaal
Olivier Mathieu: "Het gevarieerde, open programma komt tot uiting in een hedendaagse en dynamische architectuurtaal. De vorm van de gebouwen vloeit voort uit die bijzondere ‘energie’. Zo kaderen en verruimen de schuine gevels de zichtlijnen en perspectieven, waarbij de vele ramen en terrassen een prachtig uitzicht bieden op de stad. Dit volumetrische en structurele huzarenstukje is – zowel qua ontwerp als qua realisatie – werkelijkheid geworden dankzij de innovatieve technische mogelijkheden van BIM. De architecten ontwierpen het project integraal als een 3D-maquette."
Leien voor dak en gevel
De daken en een groot deel van de gevels zijn bekleed met betongrijze Alterna 60x32-leien en witte EQUITONE [pictura] PW141-gevelpanelen. In totaal zijn er 3.000 m2 leien en 1.000 m2 panelen geïnstalleerd. Li Mei Tsien: "De panelen zijn van onder naar boven geschikt, volgens een ritme dat geleidelijk aan strakker wordt naarmate de hoogte toeneemt. De uniformiteit van het materiaal waaruit de leien en de panelen bestaan, versterkt de monolithische uitstraling van de volumes. De hoogte en de vorm (recht, schuin, gebroken lijnen …) van de gevelelementen variëren naargelang het gebouw waarop ze geplaatst zijn."
De Alterna-lei is een 4 mm dikke vezelcementlei met een glad oppervlak, rechte randen en een matte coating. De betongrijze Alterna 60x32-leien zijn vierhoekig en zijn in dit geval horizontaal geplaatst (dubbele dekking).
Rotsen in de (groene) branding
"We gingen op zoek naar elementen waarmee we zowel het dak als de gevels konden bekleden", legt Li Mei Tsien uit. "We wilden iets met de uitstraling van (natuur)steen, zodat we als het ware rotsen in de (groene) branding konden creëren." Bovendien lenen de Alterna-leien zich perfect tot de bekleding van gevels van passiefgebouwen met een dikke laag PIR-isolatie. "De uitdaging bestond erin een zekere massa te creëren én bebouwing en landschap perfect in elkaar te laten overvloeien."
De architecten stelden de bouwheer gerust wat de resistentie van de leien tegen schokken, veroudering en de weersomstandigheden betreft. Aan de Alterna-leien is immers een dubbele garantie gekoppeld: dertig jaar voor hun intrinsieke kwaliteiten en vijftien jaar voor hun homogene veroudering.
Eén gebouw zonder leien en panelen
Het enige gebouw van Îlot Fontainas dat niet bekleed is met leien of gevelpanelen is de sporthal. Waarom? Omdat ze volledig ingegraven is – ondergedompeld in het grondwater, als het ware. Er zijn dan ook specifieke technieken gebruikt om de waterdichtheid te garanderen. Het geheel is bekleed met hout. Even verderop rijzen de ‘rotsen’ op uit een zee van groen, in een open, gezellig en ‘verbindend’ decor.
Locatie | îlot Fontainas - Brussel |
Bouwheer | Stad Brussel - Grondregie stad Brussel |
Architect | B612associates |
Landschapsarchitect | OLM |
Stabiliteit | Ney & Partners |
Speciale technieken | MK Engineering |
Hoofdaannemer | In advance |
Dak- en gevelbekleding | 3.000 m2 betongrijze Alterna 60x32-leien en 1.000 m2 witte EQUITONE [pictura] PW141-gevelpanelen van Eternit |